1974’de, Kıbrıs nüfusunun yaklaşık yarısı, zorla yerlerinden edilmiş ve yeni bölgelerde iskan edilmişti. Bunların çoğu, Girne, Mağusa ve Lefkoşa kazalarındaki evlerinden zorla uzaklaştırılmış Kıbrıslı Rumlardı ve göçmen evlerine ve işgal altındaki bölgelerde yerleşmek üzere sahipleri tarafından terk edilmiş olan Kıbrıslı Türklerin evlerine yerleştirilmişti. Kökünden sökülüp çıkarılmanın acısı ve geri dönme arzusu, bugün de, yani 32 yıl sonra, göçmenlere her gün eşlik etmeye devam etmektedir.
İşte bu düşüncelerden hareket eden Bakanlar Kurulu, çözüm olması halinde, nüfus hareketinden doğacak sorunları çözmek için hazırlanmak üzere, Yeniden İnşa ve Yeniden İskan Kurulu (YİYİK)’nun oluşturulmasını kararlaştırmıştır. YİYİK’in görev alanları, bu sorunların bütün yönlerini kapsamaktadır.
YİYİK’in bazı amaçları aşağıda sıralanmıştır:
- Güvenlik ve diğer sorunları bertaraf etmek üzere, terk edilmiş olan evlere düzenli bir şekilde halkın dönüşünün planlanması.
- Kıbrıslı Rumların yetki alanına geri verilecek olan bölgelere dönüşün teşvik edilmesi ve bu bölgelerde normal bir gelişmenin olacağı güvencesinin verilmesi.
- Kıbrıslı Türklerin yetki alanında kalacak olan bölgelere geri dönüşün teşvik edilmesi, güvenlik ve kabul edilebilir yaşam koşullarının olacağı güvencesinin verilmesi.
- Göçmenlerin geri dönmesiyle oluşacak olan nüfus hareketinin sonuçlarının, hem gidilecek, hem de terk edilecek olan bölgelerde araştırılması.
- Yeniden birleşmiş bir adanın işlevlerini görebilmesi için gerekli alt yapının ve nüfus hareketlerine tabi olacak bölgelerin gelişmesinin planlanması.
- Binaların yapısal durumunun değerlendirilmesi ve bunların restorasyonu ve işlevleri ile güvenliklerini artırmak için gerekli işlem ve tekniklerin geliştirilmesi.
- Özellikle yeniden iskan edilen nüfus için gidilecek ana hedef bölgeleri ve diğer değişikliğe tabi tutulacak bölgeler için kent planlaması ve yasaların hazırlanması.
- Yeniden inşa ve yeniden iskan projeleri için planlama ve hızlı sonuç alma işlemlerinin geliştirilmesi.
- İskan edilişten hemen sonrası dönem için, projelere tahsisat ayrılması ve bu projelerin denetimi.
- Yeniden iskan sürecine katılacak olan çeşitli örgüt ve hizmetlerin (belediyeler, hükümet temsilcileri, yarı-devlet örgütleri, özel kurumlar vs.) koordinasyonu.
| |