21-08-2022 20:42
Με βαθιά συγκίνηση τελούμε σήμερα στον Ιερό Ναό του Τιμίου Προδρόμου Δυμών, το μνημόσυνο του ήρωα της Κοινότητας, Ιωάννη Τσαγγάρη, που θυσιάστηκε για την ελευθερία της πατρίδας, κατά την τουρκική εισβολή του 1974.
Η οικογένεια του ήρωα, το Κοινοτικό Συμβούλιο Δυμών και όλοι εμείς, βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να αποδώσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη θυσία του παλληκαριού της Κοινότητας, καθώς και όλων όσοι τις φοβερές μέρες του πολέμου έδωσαν την άνιση μάχη για να υπερασπιστούν την πατρώα γη. Συναισθανόμαστε την ανάγκη αλλά και την ελάχιστη υποχρέωσή μας να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη και το παράδειγμα αυτών των ανθρώπων, που πρόσφεραν ανιδιοτελώς στην πατρίδα την ίδια τους τη ζωή.
Συμπληρώνονται φέτος 48 χρόνια από το τραγικό εκείνο καλοκαίρι του 1974, που ο αδίστακτος Αττίλας σκόρπισε στο νησί μας, τον πόνο και την καταστροφή, ρίχνοντας το μαύρο πέπλο του θανάτου και επισκιάζοντας την καθημερινή και αμέριμνη ζωή απλών και ανυποψίαστων ανθρώπων.
Νέα παλληκάρια οδηγήθηκαν και θυσιάστηκαν στο πεδίο της τιμής, άμαχοι πολίτες δολοφονήθηκαν άνανδρα από τους εισβολείς, αιχμάλωτοι, αγνοούμενοι και εγκλωβισμένοι αποτέλεσαν τραγικές πτυχές του πολέμου. Επιπρόσθετα, χιλιάδες πρόσφυγες ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες, θησαυροί της πολιτιστικής μας κληρονομιάς καταστράφηκαν, ενώ η αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα του τόπου μας, η παραμονή πάνοπλων τουρκικών στρατευμάτων και η κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υφίστανται μέχρι σήμερα.
Έκτοτε, ο αγώνας για επίλυση του εθνικού μας προβλήματος είναι αδιάκοπος, ενώ αλλεπάλληλες είναι οι προσπάθειες που καταβάλλουμε προς πάσα κατεύθυνση για επικράτηση του Διεθνούς Δικαίου και των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Στη μακροχρόνια αυτή πορεία, επιδιώκουμε την επανένωση του τόπου μας, την ειρήνη, την ασφάλεια και τη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των νόμιμων κατοίκων, προϋποθέσεις οι οποίες αφενός θα δικαιώσουν τις θυσίες των ηρώων μας αφετέρου θα διασφαλίσουν το μέλλον των παιδιών μας.
Τιμώντας σήμερα τη μνήμη και την προσφορά του Ιωάννη Τσαγγάρη, του νεαρού παλληκαριού από τις Δύμες, που πολέμησε με ηρωισμό και αυτοθυσία, σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, αντλούμε ιστορικά διδάγματα, τα οποία αποτελούν κινητήρια δύναμη προς δράση και ψυχική ανάταση, προκειμένου να χειριστούμε με αυτογνωσία, υπομονή και επιμονή τις πολλαπλές και πολυεπίπεδες προκλήσεις, που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Ο Ιωάννης Τσαγγάρης γεννήθηκε το 1954 και διέμενε μαζί με τους γονείς του Μιχαήλ και Μαρία στις Δύμες. Ήταν το πέμπτο από τα έξι παιδιά της οικογένειας και είχε δύο αδελφούς, τον Παναγιώτη και τον Κυριάκο και τρεις αδελφές, την Ευσταθία, την Κυριακή και τη Σωτηρούλα.
Από μικρός διακρινόταν για τις αρετές του χαρακτήρα του, αφού στη σύντομη ζωή του υιοθέτησε και έκανε βίωμα τις αρχές και τις νουθεσίες των γονέων και των δασκάλων του. Σύντομα ανέδειξε την κλίση του στον αθλητισμό, καθώς και την αγάπη του για τη βυζαντινή μουσική. Ως αθλητής δρόμων αντοχής, κατάφερε να διακριθεί, τιμώντας επάξια τόσο την οικογένεια όσο και την Κοινότητά του.
Τον Ιούλιο του 1974, κατά την έναρξη της τουρκικής εισβολής, ο Ιωάννης Τσαγγάρης υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία με το βαθμό του Δεκανέα στο 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού, η έδρα του οποίου βρισκόταν στην Κοκκινοτριμιθιά. Χαράματα της 20ης Ιουλίου, οι δυνάμεις του Αττίλα επιχειρούσαν από ξηρά και θάλασσα, ενώ η τουρκική πολεμική αεροπορία βομβάρδιζε συνεχώς διάφορους στόχους, ελέγχοντας και παρεμποδίζοντας κάθε στρατιωτική κίνηση της Εθνικής Φρουράς.
Από την πρώτη κιόλας μέρα της εισβολής, οι άνδρες της Μονάδας του Ιωάννη Τσαγγάρη έλαβαν οδηγίες, όπως μεταβούν άμεσα στην Κερύνεια για να βοηθήσουν στην απόκρουση των τουρκικών δυνάμεων κατοχής.
Και αυτό, παρά το γεγονός ότι οι πληροφορίες για την εισβολή υπήρχαν από το βράδυ της προηγούμενης μέρας, διάστημα το οποίο θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν, ώστε η μετακίνηση της Μονάδας προς την Κερύνεια να πραγματοποιείτο κάτω από ασφαλέστερες συνθήκες. Καθ’ οδόν προς τον προορισμό τους, και ενώ πλησίαζαν στο χωριό Κοντεμένος, η Μονάδα του δέχθηκε επίθεση από την τουρκική πολεμική αεροπορία, μετρώντας απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες. Ανάμεσα στους τραυματίες ήταν και ο Διοικητής της Μονάδας, ο οποίος υπέκυψε μετά από δεκατρείς μέρες στην Αθήνα, όπου μεταφέρθηκε για νοσηλεία. Συνολικά, ο απολογισμός σε νεκρούς από την πρώτη αυτή επίθεση των τουρκικών στρατευμάτων κατά του Τάγματος ήταν άλλοι έξι αξιωματικοί και οπλίτες, καθώς και εικοσιπέντε τραυματίες.
Παρά το γεγονός ότι το ηθικό και υλικό πλήγμα ήταν μεγάλο, οι εναπομείναντες άνδρες του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού, μεταξύ των οποίων και ο Τσαγγάρης, συνέχισαν την πορεία τους και αφού ανασυγκροτήθηκαν στη Μύρτου, κατάφεραν να φθάσουν στην περιοχή Έξι Μίλι του Καραβά. Οι απώλειες όμως της Μονάδας σε οπλισμό, οχήματα και πυρομαχικά ήταν τρομακτικές. Από τα είκοσι τέσσερα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού BTR, που ξεκίνησαν για τον χώρο απόβασης, κατόρθωσαν να φτάσουν μόνο έξι.
Υπό αυτές τις δυσμενείς συνθήκες και συγκυρίες, οι άνδρες του Τάγματος, μαζί με στρατιώτες άλλων μονάδων της Εθνικής Φρουράς, κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες να αναχαιτίσουν την προέλαση των Τούρκων εισβολέων, των οποίων οι δυνάμεις, που αποτελούνταν από πολυάριθμα τμήματα στρατού, μεγάλο αριθμό αρμάτων μάχης, καθώς και άλλων οχημάτων, αποβιβάστηκαν στη στεριά χωρίς να συναντήσουν μεγάλη αντίσταση.
Στις 22 Ιουλίου 1974, επιτεύχθηκε εκεχειρία και το 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού επέστρεψε στη Λευκωσία, όπου και στρατοπέδευσε στα Λατσιά, αναμένοντας οδηγίες για νέα αποστολή.
Λίγες μέρες αργότερα και συγκεκριμένα στις 3 Αυγούστου, η Μονάδα διατάχθηκε να μεταφερθεί στην περιοχή Αγίου Ερμολάου- Σκυλλούρας. Ο 1ος Λόχος, στον οποίο ανήκε και ο Τσαγγάρης, ακροβολίστηκε στα υψώματα της περιοχής. Στις 14 Αυγούστου, με την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής, η Μονάδα αντιμετώπισε με σθένος τα στρατεύματα του Αττίλα, καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια για να κρατηθεί στην περιοχή. Ωστόσο, μετά από σκληρές και άνισες μάχες, αναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε άλλο σημείο, προκειμένου να μπορέσουν να ανασυνταχθούν. Ανήμερα του Δεκαπενταυγούστου, αφού ενισχύθηκαν με δύο άρματα, επανήλθαν στις αρχικές τους θέσεις και συνέχισαν απτόητοι να βάλλουν κατά των εισβολέων.
Την ίδια μέρα, κατέφθασε στην περιοχή μια μικρή ομάδα εφέδρων για να ενισχύσει την όλη προσπάθεια. Λίγες ώρες αργότερα, όμως, το Τάγμα δέχθηκε νέα συντονισμένη επίθεση, η απόκρουση της οποίας ήταν αδύνατη. Στο συγκεκριμένο σημείο είχαν απομείνει περίπου 40 στρατιώτες, οι οποίοι ξαφνικά βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους Τούρκους εισβολείς, που υπερτερούσαν σε έμψυχες δυνάμεις, αλλά και σε εξοπλισμό. Ακολούθησε οπισθοχώρηση και ο Τσαγγάρης μαζί με άλλους συμπολεμιστές του συγκροτήθηκαν σε ομάδα και κατευθύνθηκαν προς την περιοχή Κοντεμένου.
Από εκείνη την τραγική στιγμή, ο Ιωάννης Τσαγγάρης δεν είχε δώσει σημεία ζωής και η τύχη του αγνοείτο, μέχρι και τον Ιούλιο του 2017, όποτε ανευρέθηκαν τα οστά του στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων Κύπρου. Η ταυτότητα των οστών του διακριβώθηκε, βάσει ανθρωπολογικών εξετάσεων και εξετάσεων DNA, που πραγματοποιήθηκαν στη συνέχεια.
Η οικογένειά του ενημερώθηκε αρμοδίως για την ταυτοποίηση των οστών του και έτσι γράφτηκε ο τραγικός επίλογος της θυσίας ενός ακόμη παλληκαριού, που στα πιο όμορφα νεανικά του χρόνια η ανεμελιά, η χαρά, τα όνειρα και η αισιοδοξία έσβησαν μέσα στη φρίκη, στον φόβο και στην καταστροφή του πολέμου.
Ο Ιωάννης Τσαγγάρης κηδεύτηκε στη γενέτειρά του, χωρίς όμως την παρουσία των γονιών του, που έφυγαν από τη ζωή, προτού προλάβουν να μάθουν την πικρή αλήθεια.
Αξίζει να σημειωθεί πως άλλα 29 παλληκάρια του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού συγκαταλέχθηκαν στον κατάλογο των αγνοουμένων, 10 αναφέρθηκαν ως πεσόντες στα πεδίο της μάχης, ενώ καταγράφηκαν 54 τραυματίες πολέμου.
Κυρίες και κύριοι,
Η τραγωδία του 1974, η οποία σημάδεψε ανεξίτηλα τη σύγχρονη ιστορία του τόπου μας, με ορατές μέχρι σήμερα τις συνέπειες, μάς υποχρεώνει να κρατούμε διαρκώς ζωντανή την ανάμνηση όσων προηγήθηκαν. Οφείλουμε με πνεύμα ενότητας να εντείνουμε τις προσπάθειες για διεκδίκηση μιας ελεύθερης πατρίδας, στηριγμένης στις αρχές και στις αξίες του πολιτικού πολιτισμού της ενωμένης Ευρώπης για τον λαό και τη χώρα μας.
Διαχρονικά, ο επίμονος αγώνας για μία ειλικρινή συνεννόηση με την τουρκοκυπριακή πλευρά, στη βάση πάντα του Διεθνούς Δικαίου, των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, προσκρούουν στη σταθερή τουρκική αδιαλλαξία, καθώς και στην προκλητική στάση με την οποία προωθεί τα διχοτομικά τετελεσμένα που καλλιεργεί στα κατεχόμενα.
Η τάση της Τουρκίας να αποσιωπεί το φρικτό έγκλημα της εισβολής και κατοχής, σε συνδυασμό με τις επιθετικές και έκνομες ενέργειες, στις οποίες προβαίνει τόσο στη θαλάσσια περιοχή όσο και στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ειδικότερα στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, δημιουργούν αδιέξοδα και υπονομεύουν τις προοπτικές για ειρήνη στον τόπο μας και κατ’ επέκταση στην ευρύτερη περιοχή.
Φίλες και φίλοι,
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επανειλημμένα έχει τονίσει τόσο στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στους εταίρους μας στην ΕΕ, στα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και ευρύτερα στη διεθνή κοινότητα, ότι δεδομένης της αυξανόμενης γεωπολιτικής σημασίας της Κύπρου, η επίλυση του εθνικού μας προβλήματος δύναται να επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα σε σχέση με τη σταθερότητα και την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά αναμένει πως η ενεργοποίηση υψηλόβαθμων στελεχών της Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών και οι σχετικές επαφές με τα εμπλεκόμενα μέρη, θα επιτρέψουν στον Γενικό Γραμματέα να προωθήσει τις διαδικασίες συζήτησης των τολμηρών Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που έχουμε καταθέσει, επί ίσοις όροις, μακριά από εκβιασμούς, απειλές και παράλογες αξιώσεις. Ως εκ τούτου, παραμένει δεδομένη η βούλησή μας για επανέναρξη του διαλόγου, έχοντας μάλιστα την ίδια αποφασιστικότητα και καλή διάθεση, που επιδείξαμε μέχρι σήμερα, σε όλες τις προσπάθειες που προηγήθηκαν για την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος.
Φίλες και φίλοι,
Τιμώντας σήμερα με θρησκευτική ευλάβεια και σεμνότητα το ήθος και την αξιοπρέπεια του ηρωικώς πεσόντα Ιωάννη Τσαγγάρη, διατηρούμε ζωντανή τη μνήμη και το παράδειγμα όλων όσοι επιτέλεσαν στο ακέραιο το χρέος τους προς την πατρίδα. Αποτελεί, άλλωστε, αδήριτη ανάγκη να έχουμε ενώπιον μας υγιή πρότυπα, που να φωτίζουν την πορεία μας για δικαίωση και εθνική αναγέννηση.
Αιωνία ας είναι η μνήμη του ήρωα της Κοινότητας Δυμών Ιωάννη Τσαγγάρη, που πολέμησε και έπεσε για την ελευθερία.
(Εφυς/ΜΒ)