Με σκοπό την εναρμόνιση με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και των προνοιών του Περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, το Υπουργικό Συμβούλιο με την Απόφαση του, ανέθεσε στον Επίτροπο Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων την αρμοδιότητα για τη σύσταση και λειτουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος παρακολούθησης των διαδικασιών αναγκαστικής επιστροφής των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στη χώρα.
Στο πλαίσιο υλοποίησης της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, υπογράφτηκε στις 19/12/2018 μεταξύ της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείου Εσωτερικών, ως η Υπεύθυνη Αρχή, και του Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ως Τελικού Δικαιούχου, Συμφωνία Επιδότησης, προκειμένου οι δαπάνες που προκύπτουν για τη σύσταση μηχανισμού παρακολούθησης να συγχρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκούς πόρους.
Η Συμφωνία Επιδότησης αφορά σε υλοποίηση έργου με τίτλο: Σύσταση και Λειτουργία Μηχανισμού Παρακολούθησης των Διαδικασιών των Αναγκαστικών Επιστροφών Άτυπων Μεταναστών και έχει προϋπολογισμό €329.537,00.
Στόχος της λειτουργίας του Μηχανισμού είναι να παρακολουθεί όλα τα στάδια των διαδικασιών των αναγκαστικών επιστροφών που ακολουθούν οι αρμόδιες μεταναστευτικές αρχές και να μπορεί να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο ο οποίος να διασφαλίζει την εφαρμογή των κοινών κανόνων και διαδικασιών που προνοούνται τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην εθνική νομοθεσία.
Μέσω της εφαρμογής του Μηχανισμού, στοχεύεται η μείωση του κινδύνου κακομεταχείρισης των μεταναστών κατά τη διαδικασία απομάκρυνσης τους, η αύξηση του αισθήματος ασφάλειας των μεταναστών που θα απομακρυνθούν, η αύξηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας των αρχών που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν τις επιχειρήσεις απομάκρυνσης, καθώς επίσης και η πληροφόρηση και ανατροφοδότηση των αρμοδίων υπηρεσιών για βελτίωση των διαδικασιών εκτέλεσης των απομακρύνσεων.
Η λειτουργία του Μηχανισμού αναμένεται ότι θα έχει πολλαπλά οφέλη τόσο για τους άτυπους μετανάστες όσο και για τις αρχές που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν το σχετικό διάταγμα.
Το έργο υλοποιείται με συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της ΕΕ και την Κυπριακή Δημοκρατία.