29-05-2022 09:00
«Χωρίς την πίστη του Χριστού στις καρδιές, χωρίς ψυχές φλογερές κι αναγεννημένες με τη μυστηριακή ζωή, δεν μπορούν να ευοδωθούν αγώνες που χρειάζονται θυσίες. Θέλετε ελευθερία και ένωση με τη μητέρα Ελλάδα; Πρέπει πρώτα να φτιάξετε ανθρώπους».
Η δημιουργία συγκροτημένων ανθρώπων με πνευματικά θεμέλια, η χάλκευση χαρακτήρων με αρχές και ιδανικά, ήταν η βασικότερη προετοιμασία για τον απελευθερωτικό αγώνα.
Αναμφισβήτητα, τον πλέον καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία τέτοιων ανθρώπων διαδραμάτισε η χριστιανική κατηχητική κίνηση και η προέκταση της, οι Ορθόδοξες Χριστιανικές Ενώσεις Νέων και Νεανίδων (OXEN), που στόχευαν να σμιλέψουν ανθρώπους που να εμφορούνται και να βιώνουν τα ελληνικά ιδεώδη. Ήταν ο πρώτος σπόρος για να βλαστήσει και να φουντώσει το δένδρο της μεγάλης εθνικής αντίστασης.
Οι τηλαυγείς φάροι, ο Χριστός και η Ελλάδα φώτιζαν, εμψύχωναν και καθοδηγούσαν όλα τα μέλη του Χριστιανικού Κινήματος. Μεταξύ τους διαλεκτοί, ανάμεσα στους διαλεκτούς. Ο Ιάκωβος Πατάτσος, ο Πέτρος Ηλιάδης, ο Μιχαήλ Γιωργαλλάς, ο Μάρκος Δράκος, ο Νίκος Γεωργίου, ο Στυλιανός Λένας, ο Παναγιώτης Γεωργιάδης.
«Πρέπει να βιαστούμε να φτιάξουμε σωστά γαλουχημένους ανθρώπους», ήταν ο οραματισμός των στυλοβατών της Χριστιανικής Κίνησης της Κύπρου, όπως του παπά Σταύρου Παπαγαθαγγέλoυ στη Λευκωσία.
Το 1946 είναι μια σημαντική χρονιά στην ιστορία του Χριστιανικού κινήματος του νησιού μας και μεγάλης σημασίας για την κατοπινή δράση της νεολαίας στον αγώνα. Στις 20 Οκτωβρίου, σε μεγάλη Παγκύπρια συγκέντρωση, στην οποία επικράτησε ενθουσιασμός και θρησκευτικός παλμός στη Μακεδονίτισσα, πραγματοποιήθηκε η ίδρυση της OXEN Νέων και Νεανίδων Κύπρου, της Οργάνωσης που στελέχωσε σε μεγάλο βαθμό την ΕΟΚΑ. Μέλη της βρίσκονται θαμμένα στα φυλακισμένα μνήματα ή πότισαν με το αίμα τους τις βουνοκορφές του Πενταδακτύλου, του Μαχαιρά, του Αχυρώνα του Λιοπετρίου, των κορυφών της Μαδαρής. Τα πλείστα των μελών της ανταρτικής ομάδας του Διγενή, ήταν στελέχη της OXEN.
Στη Λευκωσία, η OXEN ιδρύθηκε το 1947, και φιλοξενείτο εδώ σε οικήματα στον χώρο της εκκλησίας Φανερωμένης. Σταδιακά η OXEN απλώθηκε σε παγκύπρια κλίμακα.
Εκατοντάδες νέοι συγκεντρώνονται κάτω από την αιώνια και αθάνατη πηγή του λόγου του Θεού για να αντλήσουν διδάγματα ζωής βρίσκοντας πρότυπα αρετής για μίμηση. Οι νέοι τούτοι προετοιμάζονται ψυχικά για τη μεγάλη ώρα της επανάστασης. Στις τάξεις της ΟΧΕΝ συνειδητοποιούν για πρώτη φορά ποιο είναι το βαθύτερο περιεχόμενο της έννοιας ελληνισμός. «Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία», λέει ο Κάλβος, ενώ ο Αδαμάντιος Κοραής γράφει: «Ματαίως καυχάται ότι έχει ελευθερίαν όστις δεν έχει αρετήν».
Με αυτή την απόφαση οι αντάρτες ανέβηκαν στα βουνά και έγραψαν σελίδες τιμής και δόξας στις βουνοκορφές της πατρίδας μας. Πρωτοπόροι και απλοί άνθρωποι του λαού, εξευτέλιζαν τον θάνατο ανεβαίνοντας στις αγχόνες, ή μετατρέποντας τον θάνατό τους σε πηγές έμπνευσης, εμψύχωσης και πατριωτισμού.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Με συναίσθηση βαθιάς ευθύνης, τιμής και ευγνωμοσύνης μνημονεύουμε σήμερα τους ήρωες της ΕΟΚΑ, μέλη της ΟΧΕΝ Λευκωσίας, που αψήφησαν τον θάνατο και καταξιώθηκαν από την ιστορία μας ως πρότυπα ήθους, παραδείγματα αυτοθυσίας και ηρωισμού για την ελευθερία του πανάρχαιου γενέθλιου χώρου. Εμπνεύσθηκαν και παραδειγματίσθηκαν από τους αγώνες, τα ιδεώδη των νέων του Ιερού Λόχου και αυτών που έδωσαν τον εαυτό τους για την πατρίδα και το Έθνος μέσα στην αδιάκοπη πάλη του γένους για επιβίωση.
Ο Ιάκωβος Πατάτσος, υπόδειγμα χριστιανού νέου και εθνικού αγωνιστή, απαγχονίστηκε σε ηλικία 21 ετών με την κατηγορία της δολοφονίας αστυνομικού και με απόλυτη επίγνωση της ιστορικής του ευθύνης. Οδεύοντας προς την αγχόνη αποχαιρέτισε τους συναγωνιστές του λέγοντας: «Εγώ νιώθω χαρά, γιατί πηγαίνω στο Θεό. Από εκεί ψηλά θα σας βλέπω και θα προσεύχομαι για σας, για την Κύπρο μας, για την Ελλάδα μας. Μη φοβάστε. Οι Άγγλοι θα μας πάρουν το σώμα, αλλά ποτέ δε θα μπορέσουν να μας σκοτώσουν την ψυχή και την Ιδέα».
Ο Πέτρος Ηλιάδης, γαλουχημένος με τις υψηλότερες αξίες, θυσιάστηκε στο βωμό της ελευθερίας και των υπέρτατων ιδανικών. Από την ταράτσα του κεντρικού ταχυδρομείου, δίπλα απ’ το δημαρχείο Λευκωσίας, Εγγλέζος στρατιώτης πυροβόλησε τον καταγόμενο από τον Αγρό 24χρονο αγωνιστή της ΕΟΚΑ, ο οποίος επιχειρούσε βομβιστική επίθεση εναντίον των Αποικιοκρατών την Πέμπτη 14 Ιουνίου 1956.
Ο Μάκης Γιωργάλλας ορκίστηκε στην ΕΟΚΑ το 1954, ένα χρόνο πριν την αποφοίτησή του από το Παγκύπριο Γυμνάσιο στο οίκημα της ΟΧΕΝ. Ήταν ο συναγωνιστής του Γρηγόρη Αυξεντίου, που επικηρύχτηκε για 5000 λίρες και δολοφονήθηκε μετά από προδοσία. «Μάστρε μου πεθαίνω, ζήτω η Ελλάς», είπε στον Αυξεντίου, λίγο πριν πεθάνει από πυρά Άγγλων.
Αγνή και μεγάλη μορφή, ο Μάρκος Δράκος, ένα από τα επίλεκτα μέλη της ΕΟΚΑ, έπεσε μαχόμενος με τις Δυνάμεις Ασφαλείας τον Ιανουάριο του 1957. Κράτησε περήφανα τα ελληνοχριστιανικά ιδανικά. Αψηφούσε κάθε κίνδυνο ακόμη και τον θάνατο, και ριχνόταν μέσα στη φωτιά με πάθος για την ιδέα της Ένωσης με την Ελλάδα. Δεν πτοήθηκε από φυλακίσεις και βασανιστήρια, αντίθετα έζησε ώρες απόλυτης λευτεριάς στο αντάρτικο, στήνοντας ενέδρες, περιγελώντας το θάνατο ως την ημέρα που η προδοσία στάθηκε αφορμή της θυσίας του.
Με τη μεγάλη του πίστη στον Θεό, ο Νίκος Γεωργίου δε λύγισε, όταν του περιέσφιγγαν το κεφάλι μέχρι τριγμού. Δεν δείλιασε μπροστά στους τεχνητούς πνιγμούς. Από το στόμα του δεν βγήκε λέξη προδοσίας, ούτε για τη συνεργασία του με τον συγχωριανό του Πολύκαρπο Γιωρκάτζη στον τομέα των πληροφοριών, ούτε για τις ομάδες κρούσεως Λευκωσίας στις οποίες εντάχθηκε μαζί με τον Ιάκωβο Πατάτσο. Υπέκυψε μετά από 10 ημέρες φρικτών βασανιστηρίων στο ανακριτήριο των Πλατρών.
Ο Στυλιανός Λένας, ο «Κρουπ» της ΕΟΚΑ, έταξε τη ζωή του στον αγώνα για την πατρίδα. Μια συνειδητή επιλογή ανθρώπου που γνώριζε πως η ελευθερία δεν χαρίζεται, αλλά κατακτιέται με αίμα και θυσίες. Ενός γνήσιου Έλληνα που πίστευε στην ιερότητα του μεγάλου σκοπού, που πορεύτηκε προς τη θυσία περιφρονώντας τον θάνατο, με το μέτωπο ψηλά και με φρόνημα ακμαίο. Στις 17 Φεβρουαρίου 1957 κτυπήθηκε σε ενέδρα Άγγλων στρατιωτών έξω από το κρησφύγετό του, κοντά στο χωριό Πελένδρι. Συνελήφθη βαριά τραυματισμένος. 40 ημέρες έδωσε μάχη με το θάνατο, και με τους Άγγλους ανακριτές, μάταια να προσπαθούν να του αποσπάσουν πληροφορίες.
Γαλουχημένος στα ιερά νάματα της ένδοξης φυλής μας, ο Παναγιώτης Γεωργιάδης αναγιώθηκε σαν έτοιμος από καιρό για το κάλεσμα το μέγα. Ήταν μέλος της ΟΧΕΝ, απ’ όπου εντάχθηκε στον Αγώνα το 1954. Έπεσε νεκρός από έκρηξη νάρκης που κατασκεύαζε, το καλοκαίρι του 1958.
Ελληνίδες, Έλληνες,
Αποφασισμένος ο Κυπριακός Ελληνισμός να ζήσει λεύτερος στα ιερά του χώματα, όταν έφθασε το πλήρωμα του χρόνου έγραψε τη δική του Ιστορία με το αίμα του, που έρρευσε άφθονο από τα κορμιά των παιδιών του. Ο Έλληνας της Κύπρου με φρόνημα αδούλωτο, χαλύβδωσε την πίστη στην ελευθερία. Πίστεψε στη νίκη, όπως πίστεψε πως θα νικούσε ο αρχαίος Έλληνας τους Πέρσες, κι ο Έλληνας της Τουρκοκρατίας τους Τούρκους.
Κι αυτή η πίστη έφερε το θαύμα. Οι νέοι της ΕΟΚΑ δεν πτοήθηκαν, δεν κάμφθηκαν, δε λιποψύχησαν μπροστά στις δυσχέρειες και τις στερήσεις. Με αδάμαστη ψυχή ανέβηκαν την αγχόνη, κάηκαν ζωντανοί. Με αδάμαστη ψυχή πολέμησαν στα βουνά και τις πόλεις, έζησαν κάθε δύσκολη ώρα του αγώνα. Το μαρτυρούν τα φυλακισμένα μνήματα, τα κρησφύγετα του αγώνα και της θυσίας, τα πεδία των μαχών.
Η συμμετοχή τους στον αγώνα ήταν το αποτέλεσμα του ακραιφνή, γνήσιου έρωτα για την ελευθερία, της άδολης αγάπης για την πατρίδα, της συνείδησης για το χρέος τους απέναντι στην εθνική τους ιστορία και στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Και η εκκλησία, ήταν ο εμβολοφόρος. Ο δάσκαλος και ο κήρυκας των αξιών για τον ξεσηκωμό της λευτεριάς.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Είναι ατύχημα και ίσως η μοίρα του τόπου, του ακριτικού αυτού οχυρού και του ελληνικού έθνους, να αγωνίζεται να σταθεί παρακαταθέτης των πανανθρώπινων ιδεωδών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η επαίσχυντη εισβολή του Αττίλα συνεχίζει να παραβιάζει κατάφορα για σχεδόν πέντε δεκαετίες τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου.
Παρά τις προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας για πρόοδο στο Κυπριακό και επάνοδο στις συνομιλίες, η Τουρκία εμμένει στην κλιμάκωση της προκλητικής και επιθετικής της συμπεριφοράς. Παραβιάζει συνεχώς το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας, με τις έκνομες ενέργειές της να στρέφονται εναντίον της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δυστυχώς σήμερα προστίθενται στις επαίσχυντες ενέργειες του κατακτητή και η εργαλειοποίηση των παράτυπων μεταναστών που κατά χιλιάδες ωθούνται από την Τουρκία μέσω της πράσινης γραμμής προς τις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, με τον κίνδυνο της δημογραφικής αλλοίωσης να είναι προ των πυλών.
Η Κυβέρνηση στηλιτεύει προς κάθε κατεύθυνση τις παράνομες ενέργειες, που αντιβαίνουν το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, τονίζοντας την ανάγκη αναστροφής των τουρκικών ενεργειών, συμπεριλαμβανομένων και των τετελεσμένων που επιχειρούν στην κλειστή πόλη των Βαρωσίων.
Δυστυχώς, η απαράδεκτη στάση της Τουρκίας «βάζει στον πάγο» οποιαδήποτε προσπάθεια για επάνοδο στις συνομιλίες από τη δική μας πλευρά, η οποία έχει καταθέσει, μέσω του Προέδρου της Δημοκρατίας, την ετοιμότητά μας για συζήτηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Μέτρα που στόχο έχουν, αφενός μεν τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ των δυο πλευρών και αφετέρου την καλύτερη προετοιμασία του εδάφους για επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας στη βάση της συμφωνημένης μορφής λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Ελληνίδες, Έλληνες,
Η σημερινή ημέρα αποτελεί έκφραση ελάχιστου φόρου τιμής στους ηρωομάρτυρες του κυπριακού ελληνισμού, αλλά και υπόμνηση ότι η εκκλησία αποτέλεσε και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής μας ταυτότητας.
Σήμερα υποκλινόμαστε στη μνήμη των 7 ηρώων μελών της ΟΧΕΝ Λευκωσίας. Οι ένδοξες πράξεις τους, θα συνεχίσουν να προστάζουν τον ανυποχώρητο αγώνα και τις συνεχείς προσπάθειες για την πολυπόθητη λευτεριά και την επανένωση της πατρίδας μας.
Πιστοί στο νόημα της θυσίας τους, υποσχόμαστε ότι δεν θα υποστείλουμε τη σημαία και περήφανα θα συνεχίσουμε τον ιερό αγώνα τους, μέχρι την ευλογημένη εκείνη στιγμή.
Μόνο έτσι, θα δικαιωθούν οι θυσίες τους και θα καταξιωθούν οι πολύχρονοι αγώνες του λαού μας. Ενός λαού που προορίζεται να ζήσει και να μεγαλουργήσει στη γη των προγόνων του. Που δικαιούται να ελπίζει σε καλύτερες μέρες, έχοντας δώσει μεγάλους αγώνες για διατήρηση της ελευθερίας του.
Αιωνία ας είναι η μνήμη τους και η δόξα που θα τους συντροφεύει.
(ΕΦυς/ΜΒ)