29-11-2022 13:48
Χαίρομαι που είμαι ξανά ενώπιον της Γενικής σας Συνέλευσης, αυτή τη φορά όμως με τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να έχει πλέον τροχοδρομηθεί.
Όπως ανέφερε και ο Εξοχότατος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στον χαιρετισμό του, η τοπική αυτοδιοίκηση βρίσκεται σήμερα ενώπιον μίας νέας πραγματικότητας την οποία αντικρύζει με αισιοδοξία, για αυτά που προσδοκούμε ότι θα συμβούν, και τα οποία είναι αποτέλεσμα της προσήλωσης, των επίμονων προσπαθειών και της αποτελεσματικής συνεργασίας μας τα τελευταία χρόνια.
Η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν αποτελεί πλέον ένα ζητούμενο, αλλά μία πραγματικότητα, η οποία θα υλοποιηθεί πλήρως με τη διεξαγωγή των επόμενων δημοτικών και κοινοτικών εκλογών που θα διεξαχθούν, όπως αναμένεται, τον Μάιο του 2024. Ο νέος νόμος περιέχει διατάξεις που προνοούν τη δημιουργία ισχυρότερων δήμων, με διοικητική και οικονομική αυτονομία στα πρότυπα του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με ενισχυμένους μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας, αυξημένες αρμοδιότητες και μεγαλύτερη δυνατότητα συμμετοχής του πολίτη στη λήψη των αποφάσεων. Πρόσθετα, η Ένωση Δήμων μετατρέπεται σε ένα σύγχρονο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, ένα ισχυρό συλλογικό όργανο για την προώθηση των συμφερόντων και των αναγκών των τοπικών κοινωνιών.
Θέλω με την ευκαιρία αυτή να επαναλάβω την ικανοποίησή μου για τη θετική στάση που τήρησε και συνεχίζει η τηρεί η Ένωση Δήμων, τόσο κατά τη διάρκεια των διεργασιών για την ψήφιση των νέων νόμων όσο και τώρα που βρισκόμαστε στο στάδιο υλοποίησης και εφαρμογής της μεταρρύθμισης.
Από τον περασμένο Απρίλιο, όταν και ψηφίστηκαν τα Νομοσχέδια, μπήκαμε στο μεταβατικό στάδιο της υλοποίησης. Είναι όντως μια πρωτόγνωρη για όλους μας διαδικασία, με σημαντικές δυσκολίες και προκλήσεις, οι οποίες όμως με το συναινετικό πνεύμα συνεργασίας που επιδεικνύεται από όλες τις πλευρές, είμαι βέβαιος ότι θα ξεπεραστούν ώστε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, και τον Ιούνιο του 2024 να έχουμε ενώπιον των πολιτών το νέο σχήμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Το χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο θα πρέπει να ολοκληρωθούν όλες οι αναγκαίες ενέργειες είναι εξαιρετικά πιεστικό, αφού έχουμε μπροστά μας λιγότερο από ενάμιση χρόνο για να υλοποιήσουμε τον στόχο μας.
Στο διάστημα που μεσολάβησε, έχουν γίνει πολλές και σημαντικές ενέργειες. Μέσω της Κεντρικής Συμβουλευτικής Επιτροπής, που συστάθηκε και λειτουργεί από τον περασμένο Μάιο, έχουμε αναπτύξει και μοιραστεί μαζί σας ένα ολοκληρωμένο οδικό χάρτη, ο οποίος περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες που αφορούν την ετοιμασία εφαρμογής του νέου μοντέλου. Με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συστάθηκαν ομάδες που ασχολούνται ξεχωριστά με τα κυριότερα των θεμάτων, όπως η στελέχωση και τα οργανογράμματα, οι προϋπολογισμοί, τα πληροφοριακά συστήματα, η αδειοδότηση της ανάπτυξης, η εκπαίδευση και διαχείριση της αλλαγής, αλλά και η ενημέρωση του κοινού.
Έχουν ήδη εκδοθεί οι σχετικές εγκύκλιοι τόσο προς τα Συμβούλια Διαχείρισης Κοινών Υποθέσεων των δήμων όσο και προς τα προσωρινά συντονιστικά συμβούλια που αφορούν τους επαρχιακούς οργανισμούς, γιατί εκεί εκτιμούμε ότι θα χρειαστεί η μεγαλύτερη προσπάθεια, αφού μιλούμε για ένα εντελώς νέο θεσμό.
Το Υπουργείο Εσωτερικών έχει διοργανώσει παγκύπριες και επαρχιακές, ενημερωτικές ημερίδες με τη δική μου συμμετοχή, στις οποίες μας δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουμε τόσο σε πολιτικό όσο και σε τεχνοκρατικό επίπεδο σειρά θεμάτων που σας προβληματίζουν, ενώ ο διάλογος με τους τεχνοκράτες του Υπουργείου είναι σχεδόν καθημερινός. Λόγω της αναγνωρισμένης έλλειψης προηγούμενης εμπειρίας, απευθυνθήκαμε προς άλλα ευρωπαϊκά κράτη και θεσμούς, ζητώντας βοήθεια και στήριξη, κυρίως σε θέματα εμπειρογνωμοσύνης και τεχνοκρατικής προσέγγισης.
Και είναι σε αυτό το πλαίσιο που εντάσσεται η συνεργασία που επιτεύχθηκε με το Ελληνικό Υπουργείο Εσωτερικών, με το οποίο υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας με ισχύ μέχρι το τέλος του 2024, και διαλαμβάνει την παροχή υποστήριξης σε σειρά θεμάτων όπως αυτά του προσωπικού, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης προϋπολογισμών. Ο συντονιστικός ρόλος ανατέθηκε στον εμπειρογνώμονα και Διευθυντή της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας Γιάννη Καραγιάννη, ο οποίος πλαισιώνεται από αριθμό τεχνοκρατών του Ελληνικού Υπουργείου Εσωτερικών. Αυτή η βοήθεια παρέχεται χάρις στην ανταπόκριση του φίλου Υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, τον οποίο και θέλω θερμά να ευχαριστήσω για την άμεση ανταπόκριση.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, στο πλαίσιο της επιμόρφωσης, αξιοποίησε και τις δυνατότητες που παρέχει το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, υπογράφοντας συμφωνία διάρκειας 30 μηνών, η οποία θα υλοποιηθεί από το Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης για την Καλή Διακυβέρνηση του Συμβουλίου της Ευρώπης, με τη συνεργασία των Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, καθώς και της Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης.
Πρόκειται για έργο συνολικής αξίας €840,000 που θα δώσει δυνατότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης των υπαλλήλων και των αιρετών μελών των συμβουλίων, αλλά και των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης, σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ικανότητας των τοπικών αρχών να λειτουργούν σύμφωνα με τις αρχές του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Κυρίες και κύριοι, Εξοχότατε Πρόεδρε,
Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι παρακαταθήκη της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη για τη χώρα. Το Υπουργείο Εσωτερικών, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του Σχεδίου, υλοποιεί έργα και μεταρρυθμίσεις που προωθούν την ισόρροπη βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη αναβαθμίζοντας την ποιότητα των υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Επτά τέτοιες δράσεις που επηρεάζουν άμεσα την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι σε εξέλιξη και αφορούν τη δημόσια υγεία και πολιτική προστασία, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, αλλά και τη μετάβαση στη ψηφιακή εποχή.
Μέσω δε των Ταμείων Πολιτικής Συνοχής της περιόδου 2021-2027 και της εθνικής μας στρατηγικής, υλοποιούμε δράσεις για Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη και Αναζωογόνηση Αστικών Κέντρων, με πρώτο το Σχέδιο Αναζωογόνησης του Κέντρου της Λευκωσίας, αλλά και αριθμό άλλων αναπτυξιακών έργων σε δήμους και κοινότητες. Είναι αξιοσημείωτο ότι το συνολικό κόστος των έργων που προωθούνται σε Δήμους και Κοινότητες σε όλη την επικράτεια της χώρας, μόνο από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εσωτερικών για την περίοδο 2023-2025, θα ανέλθει στα €632 εκατομμύρια, με τις δαπάνες να κατανέμονται ισόρροπα μεταξύ αστικών, αγροτικών και περιαστικών περιοχών. €325 εκ. διατίθενται για τις αστικές περιοχές, €236 εκ. για τις αγροτικές και €71 εκ. στις περιαστικές περιοχές.
Αυτός ο επιμερισμός των κονδυλιών δείχνει ακριβώς τη στήριξη της κυβέρνησής μας προς τις μειονεκτικές περιοχές της υπαίθρου αλλά και στα ΑΕΚ που αντιμετωπίζουν προβλήματα αποψίλωσης.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι,
Για μας η ανάπτυξη είναι το εργαλείο διαμόρφωσης μιας δυνατής οικονομίας. Η ταχύτητα εφαρμογής της μεταρρύθμισης και υλοποίησης των αναπτυξιακών έργων κρίνονται σαν εξαιρετικής σημασίας. Θέλοντας λοιπόν να μεγιστοποιήσουμε την υλοποίηση σημαντικών αναπτυξιακών έργων και έργων υποδομής, υιοθετήσαμε μια νέα στρατηγική, αναθέτοντας αριθμό έργων σε εκείνες τις αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Δήμους ή και Κοινότητες που δηλώνουν ετοιμότητα να τα αναλάβουν στη βάση συγκεκριμένων διαδικασιών, από το στάδιο του σχεδιασμού, την προσφοροδότηση, μέχρι και την κατασκευή. Και χαίρομαι να πω ότι δεν μας διαψεύσατε. Από την εφαρμογή αυτής της μεθοδολογίας, οι στόχοι και οι πολιτικές μας άρχισαν να υλοποιούνται. Αξιοποιώντας τις ευκαιρίες, σχεδιάσαμε την Κύπρο του αύριο και δημιουργήσαμε τις σωστές προοπτικές για τη χώρα μας και ιδιαίτερα για τους νέους μας.
Η εισαγωγή σε πλήρη ανάπτυξη της ταχύρρυθμης πολεοδομικής αδειοδότησης -με την οποία μέσα σε 20 μόνο μέρες εκδίδονται πλέον ηλεκτρονικά οι πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες για κατοικίες- τα πολεοδομικά και οικοδομικά κίνητρα και η γενναιόδωρη στεγαστική μας πολιτική στις ακριτικές, ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της χώρας, δείχνουν έμπρακτα τη βούλησή μας για στήριξη, ιδιαίτερα των νεαρών ζευγαριών. Βελτιώσαμε δραστικά τους δείκτες ανάπτυξης, την ποιότητα ζωής των ανθρώπων μας, υιοθετώντας τις αρχές της πράσινης οικονομίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Κάθε αλλαγή είναι φυσικό να επιφέρει αντιδράσεις και αντίσταση. Όλα όσα όμως αναφέρθηκαν είναι πλέον δεδομένα και προχωρούμε μπροστά. Τώρα είναι η ώρα των έργων και όχι η ώρα των λόγων. Ζητώ λοιπόν από εσάς, τους τοπικούς άρχοντες, με τις αυξημένες πλέον αρμοδιότητες που σας αποδόθηκαν, να συνεχίσουμε τη μεταξύ μας επωφελή για τη χώρα συνεργασία.
Τα όποια προβλήματα ανέκυψαν στην υλοποίηση της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν μπορούν να επισκιάσουν τη σπουδαιότητα του εγχειρήματος.
Είμαι βέβαιος ότι σύντομα όλες οι εκκρεμότητες θα ρυθμιστούν, ώστε να μην υπάρξει καθυστέρηση σ’ αυτό που οι πολίτες ανέμεναν για δεκαετίες.
Εξοχότατε Πρόεδρε, αγαπητοί συνεργάτες,
Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης πρέπει να αποτελεί φωτεινό παράδειγμα βέλτιστων πρακτικών για κάθε μελλοντικό μεγαλεπήβολο μεταρρυθμιστικό έργο στη χώρα μας.
Η κυβέρνηση, μακριά από δογματισμούς, σε συνεννόηση με τα κοινοβουλευτικά κόμματα και αγαστή συνεργασία με όλους εσάς τους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πετύχαμε αυτό που πριν 1 χρόνο φάνταζε ακατόρθωτο.
Μετά την κοινωνική μεταρρύθμιση του ΕΕΕ, τη μεταρρύθμιση της υγείας με την εισαγωγή του ΓεΣΥ, των διοικητικών μεταρρυθμίσεων με τη δημιουργία των Υφυπουργείων, αλλά και την εισαγωγή σωρείας άλλων καινοτόμων και ριζοσπαστικών αλλαγών, η κυβέρνηση του Προέδρου Αναστασιάδη κάνει πράξη τον εξορθολογισμό των Τοπικών Αρχών, προσφέροντας στους πολίτες ποιοτικότερες υπηρεσίες στο χαμηλότερο δυνατό κόστος.
Μαζί το κατορθώσαμε, μαζί θα το υλοποιήσουμε.
Θέλω θερμά να σας ευχαριστήσω για τη συνεργασία και να ευχηθώ ότι καλύτερο στον κάθε ένα και την κάθε μία από εσάς και κάθε επιτυχία στις εργασίες της Γενικής σας Συνέλευσης.
(ΕΦυς/ΜΒ/ΕΧΡ)