Η διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών αποτελεί ευαίσθητο και πολυσύνθετο θέμα, το οποίο άπτεται σοβαρών πτυχών, τόσο του εθνικού μας ζητήματος και της προσφυγικής πολιτικής, όσο και ευρύτερων θεμάτων κοινωνικής δικαιοσύνης, διαφάνειας, αλλά και διαφθοράς. Αφορά στη διαχείριση και εκμετάλλευση μιας τεράστιας περιουσίας, η συνολική έκταση της οποίας στις ελεύθερες περιοχές ανέρχεται στις 455.306 σκάλες (609.110.086 τ.μ.) και αντιπροσωπεύει το 10,14% της έκτασης γης των ελεύθερων περιοχών.

Η έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά την διάθεση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, οι σαθρές και μη σαφείς διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων, αλλά και η προνομιακή μεταχείριση κάποιων ευνοούμενων του συστήματος δημιουργήσαν μέχρι σήμερα μεγάλες αδικίες αλλά και φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής. Ενδεικτικό το γεγονός ότι στο παρελθόν, οι διαθέσιμες Τ/Κ περιουσίες έρχονταν εις γνώση ενός πολύ περιορισμένου κύκλου ανθρώπων, που σε συνδυασμό με την έλλειψη αντικειμενικών κριτηρίων χρήσης, οδηγούσαν στην προνομιακή μεταχείριση κάποιων που σε βάθος χρόνου κερδοσκοπούσαν εις βάρος της πλειονότητας των δικαιούχων.

Το καλύτερο αντίδοτο στη διαφθορά και στα «κλειστά club» είναι η διαφάνεια, κάτι το οποίο επισημάναμε από την πρώτη στιγμή, εξαγγέλλοντας την λήψη μέτρων, ούτως ώστε να αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα εκείνα που δεν τιμούν ούτε το κράτος ούτε συνάδουν με τον σεβασμό που οφείλουμε στο σύνολο του προσφυγικού κόσμου.
Σήμερα το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε νέα διαφανή διαδικασία παραχώρησης τ/κ περιουσιών που περιλαμβάνει:

• Έναρξη λειτουργίας επίσημης ιστοσελίδας της Υπηρεσίας Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (www.moi.gov.cy/tcp). Στην ιστοσελίδα θα δημοσιεύονται όλες οι διαθέσιμες Τ/κ περιουσίες που αφορούν την παραχώρηση κατοικιών για μόνιμη στέγαση, γεωργικών και κτηνοτροφικών κλήρων, και επαγγελματικών υποστατικών.

• Στη δημοσίευση θα καθορίζεται προθεσμία υποβολής αιτήσεων, η οποία θα κυμαίνεται μεταξύ 4 και 6 βδομάδων ανάλογα με την περίπτωση.

• Η δημοσιοποίηση των διαθέσιμων Τ/κ περιουσιών, όπως θα προκύπτουν κατόπιν επιτόπιων ελέγχων από την Υπηρεσία, θα γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα που δεν θα ξεπερνούν τους 2-3 μήνες.

• Όλα τα έντυπα αιτήσεων μαζί με τα απαιτούμενα πιστοποιητικά που θα πρέπει να συνοδεύουν την αίτηση θα βρίσκονται αναρτημένα στην παράμετρο «ΕΝΤΥΠΑ».

• Η εξέταση των αιτήσεων θα διαρκεί το μέγιστο μέχρι 3 μήνες, με τον μέσο όρο να κυμαίνεται στις 30 μέρες.

• Όλες οι αιτήσεις που θα υποβάλλονται, θα εξετάζονται σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζουν οι σχετικοί Νόμοι Περί Τ/κ Περιουσιών ενώ αιτήσεις από Μη-Εκτοπισθέντες δεν θα γίνονται αποδεκτές.
Η πρώτη δημοσίευση διαθέσιμων Τ/κ περιουσιών προγραμματίζεται για την Παρασκευή 25/5/2018.
Για σκοπούς πλήρους διαφάνειας, τα ονόματα τον εγκρινόμενων δικαιούχων επαγγελματικών υποστατικών και κλήρων θα δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα. Όσον αφορά τις κατοικίες αυτό δεν είναι εφικτό για λόγους προσωπικών δεδομένων.

Επισημαίνεται ότι το Υπουργείο Εσωτερικών και η Υπηρεσία Τ/κ περιουσιών συνεχίζει την ανάκτηση Τ/Κ περιουσιών από μη δικαιούχους ή νόμιμους κατόχους η οποία άρχισε τα τελευταία χρόνια, με σκοπό την σταδιακή πλήρη συμμόρφωση με την νομοθεσία αλλά και διάθεση των περιουσιών σε πραγματικούς δικαιούχους και έχοντες πραγματική ανάγκη με βάση τα κριτήρια, ικανοποιώντας έτσι το περί δικαίου αίσθημα του προσφυγικού κόσμου.

Μέχρι στιγμής από την 1/03/2013 μέχρι σήμερα έγιναν 600 περίπου ανακτήσεις.
Παράλληλα, το Υπουργείο Εσωτερικών έχει ήδη αρχίσει τον διάλογο για αλλαγή και εκσυγχρονισμό της Νομοθεσίας που αφορά την διαχείριση των Τ/κ περιουσιών και έχει θέσει ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής συγκεκριμένες απόψεις / σκέψεις με γνώμονα την βέλτιστη χρήση της περιουσίας αυτής προς όφελος του συνόλου του προσφυγικού κόσμου.

Κριτήρια:

Και για τις τρεις περιπτώσεις, βασικό κριτήριο είναι ο αιτητής να είναι εκτοπισμένος.

Τα άλλα κριτήρια είναι:

Για την παραχώρηση κατοικιών για μόνιμη στέγαση:
• τουλάχιστον το ένα μέλος της οικογενείας να είναι πρόσφυγας
• να δίνεται προτεραιότητα στις περιπτώσεις όπου και οι δύο σύζυγοι είναι πρόσφυγες,
• η οικονομική κατάσταση της οικογενείας, η σύνθεσή της, το πολυμελές και η ηλικία των μελών,
• οι υποψήφιοι να μην έχουν ιδιόκτητη κατοικία, ή να είναι κάτοχοι ακίνητης περιουσίας σημαντικής αξίας στις ελεύθερες περιοχές, ή και να έχουν επωφεληθεί από άλλα στεγαστικά προγράμματα της Κυβέρνησης.

Για την παραχώρηση κλήρων για γεωργική και κτηνοτροφική εκμετάλλευση:
• πρόσφυγες που να ασκούν αποκλειστικά το επάγγελμα του γεωργού, του κτηνοτρόφου ή του γεωργοκτηνοτρόφου,
• προτεραιότητα στους πρόσφυγες που κατοικούν στην περιοχή όπου ευρίσκεται η γεωργική/κτηνοτροφική γη.

Για την παραχώρηση επαγγελματικών υποστατικών:
• πρόσφυγες, χωρίς ιδιόκτητη επαγγελματική στέγη και χωρίς σημαντική περιουσία,
• η οικονομική κατάσταση και περιουσία της οικογενείας, η σύνθεσή της, ο αριθμός και η ηλικία των μελών, και
• η ανάγκη οικονομικής στήριξης της συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας από το κράτος.

Όλες οι αιτήσεις, κατάλληλα συμπληρωμένες και τεκμηριωμένες, θα πρέπει να υποβάλλονται στους κατά τόπους Κλάδους Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών των Επαρχιακών Διοικήσεων στις διευθύνσεις που αναγράφονται στην ιστοσελίδα.