28-08-2022 20:05
Αλγεινή η αναψηλάφηση της ιστορίας της αγαπημένης Άσσιας, ιδιαίτερα όταν αυτή αναστοχάται την τραγωδία που οδήγησε στην άκρατη βία και οργανωμένο εκφοβισμό, στις ωμότητες και εν ψυχρώ δολοφονίες. Στις αιχμαλωσίες, τις κακουχίες και τον εξευτελισμό. Στην κατάληψή της και τον βίαιο ξεριζωμό των βλασταριών της. Και ο πόνος και η θλίψη μετουσιώνονται σε οργή. Η πίκρα και αδικία σε προσμονή, καρτερία και ελπίδα.
Ανάμεικτα, σαν το κουβάρι τα συναισθήματα που γεννώνται και που ακόμα – μέχρι και σήμερα – δεν απαλείφονται. Δεν εξαερώνεται η άκρατη νοσταλγία, η βουβή και φυλακισμένη μνήμη, 48 χρόνια μετά. Γιατί «η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί», λέει ο Γ. Σεφέρης.
Τέτοιες μέρες κάθε χρόνο, επαναφέρουμε τις θύμισες της τουρκικής εισβολής και του δράματος του ελληνισμού της Κύπρου, του ξεριζωμού και της προσφυγιάς.
Σήμερα, στον ιερό τούτο ναό, που βρίσκεται η σεπτή εικόνα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που διασώθηκε και μεταφέρθηκε από την Άσσια στις ελεύθερες περιοχές το 2003, ανακαλούμε το θλιβερό καλοκαίρι του 1974 και αποτίνουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους ηρωικά πεσόντες, δολοφονηθέντες από τους Τούρκους και αγνοούμενους της μαρτυρικής κωμόπολης. Η τέλεση της αντικατοχικής εκδήλωσης της Άσσιας στον χώρο όπου εκπέμπει η αγιότητα της διασωθείσας εικόνας του Αγίου, αποτελεί για μας πυξίδα και φάρο στη δύσκολη πορεία που μας προσμένει. Αποτελεί ενσάρκωση της ελπίδας και γέφυρα επιστροφής στην πατρογονική γη.
Είναι μεγάλη μου τιμή που βρίσκομαι ανάμεσά σας, στην καθιερωμένη Θρησκευτική και Αντικατοχική εκδήλωση που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύνδεσμος «Η ΑΣΣΙΑ». Μια εκδήλωση που ενώνει όλους τους Ασσιώτες και που στέλνει ταυτόχρονα αγωνιστικό μήνυμα αντίστασης και εγκαρτέρησης.
Αισθάνομαι την υποχρέωση να ευχαριστήσω, τόσο εγώ προσωπικά όσο και εκ μέρους της Κυβέρνησης, τον Πρόεδρο και μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου Άσσιας, αλλά και τον Πολιτιστικό Σύνδεσμο «Η ΑΣΣΙΑ» για την προσπάθεια που καταβάλλετε να διατηρήσετε ακατάλυτους τους δεσμούς με τη γενέθλια γη, συντηρώντας τα μηνύματα της διεκδίκησης του δικαιώματος της επιστροφής.
Με την ευκαιρία, θα ήθελα να μεταφέρω ιδιαίτερα συγχαρητήρια προς τον Πολιτιστικό Σύνδεσμο για την πλούσια δράση του ο οποίος από της ίδρυσης του το 1979 υπηρετεί την διαφύλαξη των συναισθηματικών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων της κοινότητας την επαφή με τον τόπο καταγωγής τους, αλλά και την διατήρηση ζωντανής της ιστορικής τους ταυτότητας.
Ταυτόχρονα, η προσπάθεια που συντελείται με εκδηλώσεις και εκστρατείες του Συνδέσμου τόσο σε Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, με στόχο την αποτροπή της προσπάθειας αποσιώπησης του φρικτού εγκλήματος της Τουρκίας, αποτελεί για όλους μας παράδειγμα προς μίμηση. Σημαντικό είναι το ψήφισμα καταπέλτης εναντίον της Τουρκίας στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Φεβρουάριο του 2015, σαν αποτέλεσμα του συντονισμού και των στοχευμένων ενεργειών με τους Κύπριους Ευρωβουλευτές μας.
Ήταν Τετάρτη 14 Αυγούστου 1974, όταν στις 1:45 το μεσημέρι η Κοινότητα της Άσσιας μπήκε στην αράδα της βαρβαρότητας των τουρκικών στρατευμάτων. Τα τουρκικά άρματα μάχης μαζί με πεζικό διασπούν την αμυντική γραμμή της Μιας Μηλιάς και φθάνουν στην Άσσια.
Την μέρα τούτη με ανεξίτηλο μελάνι γράφει η ιστορία τον αρίφνητο πόνο της Άσσιας που θερίζει κάθε λογική. Ανελέητη η επίθεση. Το χωριό χωρίς οποιαδήποτε προειδοποιητικά σημάδια, πορεύεται αντάμα με το δράμα που σέρνει στο πάτημα του ο γδούπος του Αττίλα. Η τουρκική θηριωδία δείχνει όλο το μεγαλείο της στο μαρτυρικό μεγαλοχώρι της Άσσιας.
Ενώ ένας αριθμός κατοίκων καταφέρνει να διαφύγει, γύρω στους 1000 κατοίκους παραμένουν εγκλωβισμένοι για να βιώσουν 15 ημέρες ωμής βίας, εκφοβισμού, κακουχιών, εξευτελισμού, πείνας, λεηλασίας. 13 άμαχοι πολίτες εκτελούνται εν ψυχρώ από τις πρώτες κιόλας ώρες της κατάληψης του χωριού.
Μετά την βίαιη εκδίωξη των κατοίκων μεταξύ 23ης και 28ης Αυγούστου 1974 και την ολοκλήρωση της ανταλλαγής αιχμαλώτων τους επομένους μήνες, 84 Ασσιώτες δεν επέστρεψαν ποτέ. Η πλειοψηφία (70 άτομα) ήταν μη στρατεύσιμοι πολίτες.
Και σε αυτόν τον τραγικό απολογισμό, κύριες και κύριοι, η Άσσια κατέχει τη δεύτερη θέση – μετά τη Λευκωσία – ως ο τόπος από τον οποίο κατάγονται οι περισσότεροι αγνοούμενοι.
Η Άσσια δυστυχώς κατέχει και τη θλιβερή πρωτιά στον αριθμό ανθρώπων που εξαφανίστηκαν μετά τη σύλληψη τους τις μέρες που ακολούθησαν την κατάληψη του χωριού από τα Τουρκικά στρατεύματα κατοχής στις 14 Αυγούστου 1974. 105 άτομα στο σύνολο εξαφανίστηκαν στην Άσσια, και ακολουθούν η Κερύνεια και η Λάπηθος με 94 και 90 αντίστοιχα.
Μια από τις πιο τραγικές σελίδες της Τουρκικής Εισβολής έχει γραφτεί στο Ορνίθι. Είναι εκεί όπου επιτελείτε το μεγαλύτερο αποτρόπαιο έγκλημα εναντίον αμάχων που διέπραξε ο Τουρκικός στρατός στην Κύπρο το 1974. Είναι εκεί όπου ο κατοχικός στρατός δολοφόνησε εν ψυχρώ και έθαψε σε δύο ομαδικούς τάφους τους 105 πολίτες, οι οποίοι είχαν αρχικά συλληφθεί με τους 70 περίπου από αυτούς να έχουν καταγωγή από την Άσσια. Τα στοιχεία που τεκμηριώνουν αυτό το φρικαλέο έγκλημα πολέμου είναι αδιάσειστα.
Οι κατοχικές αρχές στην προσπάθεια τους να αφανίσουν τα τεκμήρια του αποτρόπαιου αυτού εγκλήματος του πολέμου που διέπραξαν εναντίον αμάχων πολιτών, προχώρησαν σε ακόμη μια απεχθή πράξη που τοποθετείται χρονικά – σύμφωνα με πληροφορίες – γύρω στο 1995. Προέβησαν σε εσκεμμένη, οργανωμένη εκταφή και μετακίνηση των λειψάνων σε περιοχή του Δικώμου με αποτέλεσμα το θέμα της διακρίβωσης της τύχης αριθμού αγνοουμένων της Άσσιας να παραμένει ανοικτή πληγή για τις οικογένειες που καρτερικά υπομένουν απαντήσεις για τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Η βεβήλωση των οστών των αγνοουμένων της Άσσιας στους ομαδικούς τάφους στο Ορνίθι, αποτέλεσε αντικείμενο εξέτασης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις 12 Φεβρουαρίου 2015 ως πράξη ύβρεως και ως εγκληματική συμπεριφορά από τα τουρκικά στρατεύματα, και μάλιστα με τη διαδικασία της κατ’ επείγουσας περίπτωσης καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ισχυρό Ψήφισμα καταδίκης της Τουρκίας.
Παρόλα αυτά, η αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας που συνεχίζει να βλέπει απάνθρωπα το ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων και η επίμονη άρνηση του τουρκικού στρατού να δώσει περαιτέρω στοιχεία για τον νέο χώρο ταφής, προκαλούν έντονο προβληματισμό και συντηρεί δικαιολογημένα για πέντε σχεδόν δεκαετίες τα αισθήματα πικρίας, αδικίας και πόνου των Ασσιωτών.
Όλα τα εγκλήματα πολέμου που έχουν διαπράξει τα Τουρκικά στρατεύματα κατοχής και Τ/Κ συνεργάτες τους και ιδίως αυτό που διαπράχθηκε στην κατεχόμενη Άσσια παραμένουν ατιμώρητα μέχρι σήμερα.
Βαρύς ο φόρος αίματος και το τίμημα που πλήρωσε η αγαπημένη μας Άσσια εκείνο το μαύρο καλοκαίρι του '74.
Περίπου τρεις χιλιάδες πρόσφυγες, 1000 εγκλωβισμένοι, δεκάδες νεκροί – η πλειοψηφία εν ψυχρώ δολοφονηθέντες – 84 αγνοούμενοι από τα οποία οκτώ ήταν παιδιά κάτω των 18 ετών, είναι ο τραγικός απολογισμός της εισβολής του Αττίλα στην Άσσια. Η τύχη των περισσότερων αγνοουμένων μέχρι σήμερα δεν έχει πλήρως εξακριβωθεί λόγω του διπλού εγκλήματος της εσκεμμένης μεταφοράς των οστών από τον αρχικό τόπο ταφής τους. Τα οστά 35 ατόμων έχουν ταυτοποιηθεί με τη μέθοδο DNA και έχουν παραδοθεί στους συγγενείς για να τελέσουν τις κηδείες για το ύστατο χαίρε.
Για όλους αυτούς, αγαπητοί συμπατριώτες και συμπατριώτισσες, καταθέτουμε φόρο της τιμής και εκτίμησης εις μνήμη τους.
«Περάσαμε κάβους πολλούς, πολλά νησιά, τη θάλασσα που φέρνει την άλλη θάλασσα», έγραψε ο Σεφέρης. Μισό σχεδόν αιώνα μετά τα γεγονότα του 1974, αποδίδοντας τις δέουσες τιμές στους νεκρούς και τους αγνοουμένους μας, καλούμαστε να επαναπροσδιορίσουμε το δικό μας χρέος ως η ιστορική τους συνέχεια, ως Έλληνες αυτού του τόπου.
Ο καλύτερος τρόπος να διαφυλάξουμε το μέλλον του Κυπριακού Ελληνισμού στη γη των προγόνων μας είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα με αποφασιστικότητα για εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του εθνικού μας προβλήματος, όπως αυτή ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τις αρχές και αξίες της ΕΕ. Μια λύση που θα επανενώνει πραγματικά τον τόπο και την κοινωνία και θα δημιουργεί ευοίωνες προοπτικές για το μέλλον.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει εκφράσει κατ’ επανάληψη τη βούληση για επανέναρξη συνομιλιών, αποδεικνύοντας την ετοιμότητα μας να καλλιεργήσουμε το απαραίτητο θετικό κλίμα ανάμεσα στις δυο κοινότητες.
Δυστυχώς, η απαράδεκτη της στάση της Τουρκίας αλλά και των εδώ εγκάθετων της, οι έκνομες ενέργειές τους που στρέφονται εναντίον της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, συντηρούν μια νωθρή στασιμότητα στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος.
Οι τακτικισμοί, οι λεονταρισμοί και ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας που εμμένει σε μια επιθετική ρητορική, επιλέγοντας να δυναμιτίζει τις σχέσεις μεταξύ των δυο πλευρών, με την συνεχή αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, με την αλαζονική της στάση, όσο και με τις θέσεις της, αξιώνοντας προκλητικά λύση δύο κρατών, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η Άγκυρα, αφού έχει εποικήσει το βόρειο κατεχόμενο τμήμα, τώρα επιδίδεται σε έναν οιονεί «εποικισμό» των ελεύθερων περιοχών μέσω των παράτυπων μεταναστών, που κατά χιλιάδες ωθούνται από την Τουρκία μέσω της πράσινης γραμμής προς τις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές. Ας γίνει λοιπόν αντιληπτό από όσους εθελοτυφλούν, ότι αυτή η παράνομη εισβολή πληθυσμών στις ελεύθερες περιοχές, που αποτελεί ακόμη μια έκνομη ενέργεια της Τουρκίας, στόχο έχει τη δημογραφική αλλοίωση και αλλοτρίωση της χώρας μας, επιδιώκοντας ταυτόχρονα την πρόκληση οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων.
Μπροστά στις απειλές αυτές η Κυβέρνηση δεν εφησυχάζει. Ακατάπαυστα και προς κάθε κατεύθυνση στηλιτεύουμε τις παράνομες ενέργειες, που αντιβαίνουν το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, τονίζοντας την ανάγκη αναστροφής των τουρκικών ενεργειών, συμπεριλαμβανομένων των τετελεσμένων που επιχειρούν στην κλειστή πόλη των Βαρωσίων, αλλά και της εργαλειοποίησης των μεταναστών.
48 χρόνια μετά και η ελπίδα της επιστροφής ακολουθεί τη μοίρα των Ασσιωτών. Πνοή γεμάτη άλγος που στήνεται σαν οχυρό έναντι στην προελαύνουσα λήθη. Που σκεπάζει τους ψιθύρους του χρόνου και της φθοράς, αντιπαλεύοντας τις επιβουλές του κατακτητή.
Ευχή μας να χτυπήσουμε ξανά τις χαρμόσυνες καμπάνες των εκκλησιών του Αγίου Γεωργίου και του Τιμίου Προδρόμου – φύλακες της ρωμιοσύνης και χριστιανοσύνης. Των Αγίων Θεοδώρων αλλά και του Αγ. Σπυρίδωνα με τις ζωγραφιές του Μιχαήλ Κάσσιαλου. Ελπίδα όλων μας, η γη της Άσσιας να μνημονεύσει ξανά τα βλαστάρια της στη δική της αγκάλη, στο χώμα που τα ανέθρεψε και τα ανάγιωσε.
Μπορεί οι Ασσιώτες να εκδιώχθηκαν από την πατρώα γη υπό την απειλή της λόγχης του Τούρκου Εισβολέα είναι όμως κάποιοι άλλοι,, που παραμένουν εκεί, σιωπηλοί μάρτυρες του εγκλήματος. Είναι οι βυζαντινοί ναοί, οι τοιχογραφίες και τα εικονίσματα παντοτινοί μάρτυρες των γενεών που τα έφτιαξαν και του πολιτισμού που τα έχει γεννήσει...», αναφέρει το πόνημα του Πολιτιστικού Συνδέσμου «ΑΣΣΙΑ σε νοσταλγώ και αγωνίζομαι».
Γι΄ αυτό δεν θα μιλήσουμε για χαμένες πατρίδες. Μα θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε άγρυπνοι φρουροί, εντατικοποιώντας τις προσπάθειες μας για εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, αλλά και για εξακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας. Αυτό είναι το χρέος και η οφειλή μας. Αυτό αποτελεί τη δέσμευση, την υποχρέωση και καθήκον της πολιτείας απέναντι στους ήρωες μας, αλλά και απέναντι στου συγγενείς τους. Μόνο έτσι θα αναπαυθεί η ψυχή των αδικοχαμένων ηρώων μας.
Αιωνία ας είναι η μνήμη όλων όσων σήμερα μνημονεύουμε.
Προσευχόμενοι αναπέμπουμε δέηση για τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων και την επιστροφή όλων των προσφύγων στα χώματα που τους ανέθρεψαν.
(ΕΦυς/ΕΚ)