«Ποτέ δεν αποτυγχάνουν αυτοί που πεθαίνουν για έναν μεγάλο σκοπό», έγραψε ο Λόρδος Βύρων κατά τη διάρκεια του ελληνικού έπους του 1821, αποτυπώνοντας χαρακτηριστικά τον ιερό σκοπό της εξέγερσης των Ελλήνων. Ο πόθος τους για ελευθερία δεν τους λύγισε ούτε στιγμή, στον άνισο εκείνο αγώνα του 1821 απέναντι στην υπερδύναμη της τότε εποχής, την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Με αισθήματα τιμής και υπερηφάνειας τελούμε σήμερα το εθνικό και θρησκευτικό μνημόσυνο των ηρώων των εθνικών επετείων της 25ης Μαρτίου 1821 και της 1ης Απριλίου 1955. Δύο επαναστάσεις του Ελληνισμού που έμελλε να σημαδέψουν ανεξίτηλα τον ρου της νεότερης Ιστορίας της Ελλάδας και της Κύπρου.
Η έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 δεν ήταν παρά το ξέσπασμα της φλόγας που για τέσσερις αιώνες έκαιγε τις ψυχές των Ελλήνων. Διεκδικώντας αυτό που η ελληνική κληρονομιά τους επέτασσε, οι Έλληνες ύψωσαν το λάβαρο της επανάστασης, κινώντας για «Ελευθερία ή Θάνατο» και με περισσή γενναιότητα ρίχθηκαν σε μια άνιση μάχη, αξιώνοντας το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας.
Μη έχοντας παρά μόνο το ψυχικό τους ανάστημα και τον πόθο για δημοκρατία τόλμησαν να σταθούν απέναντι στην υπεροχή των Οθωμανών, σκορπίζοντας συγκίνηση σε ολόκληρο τον κόσμο, εμπνέοντας άλλους καταπιεσμένους λαούς να διεκδικήσουν όσα τους ανήκαν. Οι αντιξοότητες που για αιώνες υπέμειναν οι Έλληνες όχι μόνο δεν τους λύγισαν, αλλά δυνάμωσαν την εθνική τους ταυτότητα και την αυθεντικότητα ενός λαού, γράφοντας ανεξίτηλα στο βιβλίο της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας ένδοξες σελίδες.
Η 25η Μαρτίου του 1821 παραμένει το καθοριστικότερο ιστορικό γεγονός στη νεότερη Ιστορία του ελληνικού έθνους. Αντανακλά τον άσβεστο πόθο ενός λαού που είχε πλήρη επίγνωση της υψηλής ιδέας της απόκτησης της ελευθερίας και αγωνίστηκε με απαράμιλλο ηρωισμό, θάρρος και αυταπάρνηση για να την κατακτήσει.
Αυτό το μεγαλείο της αυτοθυσίας του ελληνικού έθνους, η ενότητα και ο πόθος για απελευθέρωση, ήταν που, δεκαετίες αργότερα, καθοδήγησε τους Κύπριους Έλληνες στον δικό τους ξεσηκωμό για αποτίναξη του βρετανικού ζυγού. Το επαναστατικό πνεύμα των πολεμιστών του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών και της Σαλαμίνας ενέπνευσε τους νέους της Κύπρου, οι οποίοι χωρίς δισταγμό βροντοφώναξαν παρόντες στο ιστορικό εκείνο κάλεσμα της 1ης Απριλίου του 1955.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Η μοίρα κοινή. Με ανυπότακτο πνεύμα και ψυχή, ο κυπριακός λαός, έχοντας στη διάθεσή του μόνο λιγοστά μέσα, ύψωσε το ανάστημά του απέναντι στον Βρετανούς αποικιοκράτες. Τα βασανιστήρια και οι στερήσεις που υπέμειναν οι Κύπριοι όλα τα χρόνια, ξεχύθηκαν σαν ποτάμι σε κάθε σπιθαμή του νησιού.
Ο Αυξεντίου, ο Ευαγόρας, ο Πατάτσος, ο Καραολής, ο Μαυρομμάτης, ο Μάτσης, ο Μούσκος και τα υπόλοιπα παλληκάρια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959, αναθρεμμένοι με τις αξίες του Ελληνισμού, σαν άλλοι Παπαφλέσσας, Καραϊσκάκης, Κολοκοτρώνης, Ανδρούτσος, Μπότσαρης, Διάκος, οραματίστηκαν την ελευθερία και όρμησαν στη μάχη, θυσιάζοντας την ίδια τους τη ζωή με ανιδιοτέλεια για τα υψηλά ιδανικά της πατρίδας και της δημοκρατίας. Ο αγώνας της ΕΟΚΑ καταγράφηκε στις λαμπρότερες σελίδες της Ιστορίας του Κυπριακού Ελληνισμού, οικοδομώντας τις βάσεις για τη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Κυρίες και Κύριοι,
Τιμώντας σήμερα τις εθνικές επετείους που σημάδεψαν την Ιστορία του Ελληνισμού, απευθύνουμε ταυτόχρονα το δικό μας μήνυμα, πως ο μοναδικός και αδιαπραγμάτευτος σκοπός μας είναι η επίτευξη μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης στο Κυπριακό. Πενήντα χρόνια μετά, η πατρίδα μας συνεχίζει να βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή, υπενθυμίζοντάς μας την ευθύνη μας για συνέχιση του αγώνα για την απελευθέρωση και την επανένωση του τόπου και του λαού μας.
Η σημερινή κατάσταση πραγμάτων, που η τουρκική πλευρά μεθοδικά επιδιώκει να διαιωνίζει, είναι απαράδεκτη και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Τα τετελεσμένα που η Τουρκία επιχειρεί να εδραιώσει στο νησί μας με την άτεγκτη στάση της, δεν θα κάμψουν τη δίκαιη προσπάθειά μας για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών, με στόχο την επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου και των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών.
Η προτεραιότητά μας επικεντρώνεται στην κατάληξη σε μια λύση που να εξασφαλίζει τον τερματισμό της συνεχιζόμενης κατοχής και την απαλλαγή της πατρίδας μας από τα ξένα στρατεύματα και τις αναχρονιστικές εγγυήσεις. Μια λύση που να διασφαλίζει την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων. Μια λύση αξιοπρεπής, λειτουργική και βιώσιμη που θα επανενώνει τον λαό και θα μας επιτρέψει να δημιουργήσουμε όλοι μαζί σε συνθήκες ειρήνης, δικαιοσύνης, ανάπτυξης και ευημερίας. Μια λύση που θα αναγνωρίζει τη σημαντικότητα και την αξία της Κύπρου μας ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή.
Είναι με αυτό τον στόχο, που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πορεύεται ακούραστα από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας. Με συγκεκριμένες και στοχευμένες πρωτοβουλίες, επιδιώκουμε να οδηγηθούμε σύντομα σε επανέναρξη των συνομιλιών, προκειμένου να επιτευχθεί μια δίκαιη και βιώσιμη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος. Αυτές οι επίμονες προσπάθειες και η πολιτική βούληση του Προέδρου Χριστοδουλίδη έφεραν τον διορισμό της Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και την έμπρακτη στήριξη της ευρωπαϊκής και διεθνούς κοινότητας.
Γνωρίζουμε τις πραγματικότητες και τις προκλήσεις που έχει το επίπονο αυτό εγχείρημα. Γνωρίζουμε καλά την αδιαλλαξία της τουρκικής πλευράς. Δεν τρέφουμε αυταπάτες. Την ίδια, όμως, στιγμή γνωρίζουμε τη δική μας αταλάντευτη θέση για κατάληξη σε συνολική διευθέτηση του Κυπριακού. Αναμένουμε ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα έχουμε ενδείξεις εάν ο στόχος μας θα ευοδωθεί, ώστε να μπορέσουμε, μέσα από τον διάλογο, να παραδώσουμε στη νέα γενιά μια πατρίδα ευημερούσα και απαλλαγμένη από την κατοχή.
Αυτό, εξάλλου, είναι η εθνική μας υποχρέωση προς όσους ηρωικά αγωνίστηκαν προς υπεράσπιση του υπέρτατου ιδανικού της ελευθερίας, αψηφώντας το μέγεθος του εχθρού. Αυτή θα είναι η πραγματική δικαίωση όσων, με ανιδιοτέλεια, έθεσαν την πατρίδα υψηλότερα της ίδιας τους της ζωής.
Τιμή και δόξα στους αθάνατους ήρωες του Ελληνισμού!