Με αισθήματα ευγνωμοσύνης και σεβασμού τιμούμε σήμερα τις εθνικές επετείους της 25ης Μαρτίου 1821 και της 1ης Απριλίου 1955 και μνημονεύουμε τους πρωταγωνιστές των ανεπανάληπτων αυτών αγώνων του Ελληνισμού, για τους οποίους δικαιωματικά αισθανόμαστε υπερηφάνεια.
Το Έπος του 1821, ως πολιτικό και κοινωνικό γεγονός, δεν σηματοδοτεί μόνο τον ξεσηκωμό των Ελλήνων έναντι του οθωμανικού ζυγού, που οδήγησε στη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Λειτούργησε ως παρακαταθήκη για την ανάπτυξη του φιλελληνικού κινήματος και έγινε φάρος που φώτισε τους απανταχού καταπιεσμένους, έγινε συνώνυμο του πόθου για ελευθερία.
Παρά τον χλευασμό των τότε ισχυρών εθνών, οι Έλληνες δεν πτοήθηκαν και, με πίστη και πείσμα, πέτυχαν να εδραιώσουν την Ελληνική Επανάσταση που εξαπλώθηκε αστραπιαία. Με τη φλόγα της ελευθερίας να καίει για αιώνες ολόκληρους, οι Έλληνες διεκδίκησαν το αδύνατο πέρα από κάθε λογική. Και εν τέλει, το αδύνατο έγινε δυνατό.
Μέχρι και σήμερα η εποποιία του 1821 εξακολουθεί να εμπνέει και κατατάσσεται ανάμεσα στα κορυφαία γεγονότα της Ιστορίας που καθόρισαν την πορεία των εξελίξεων στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» είναι κάτι πολύ περισσότερο από το εθνικό εγερτήριο των Ελλήνων. Ήταν η ελληνική ψυχή που δεν βάσταξε άλλο τη σκλαβιά και διεκδίκησε το υψηλό αγαθό της ελευθερίας.
Στον ξεσηκωμό των Ελλήνων, ο Κυπριακός Ελληνισμός δεν έμεινε αμέτοχος. Η συνεισφορά της πατρίδας μας υπήρξε έμπρακτη και ουσιαστική, τόσο από οικονομικής πλευράς όσο και σε ηρωισμό. Κορυφαίο παράδειγμα αυτοθυσίας υπήρξε ο απαγχονισμός του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και η σφαγή άλλων ιερωμένων την αποφράδα μέρα της 9ης Ιουλίου 1821.
Το υπέρτατο παράδειγμα των Ελλήνων του 1821 ήταν που φώτισε τα βήματα των Ελλήνων της Κύπρου, όταν τον Απρίλη του 1955 αποφάσισαν να πάρουν μιαν ανηφοριά, για να βρουν τα μονοπάτια που παν στη λευτεριά. Αδιαφορώντας για την υπεροχή των Βρετανών αποικιοκρατών, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της πατρίδας και φώναξαν βροντερά την παρουσία τους στο ραντεβού με την Ιστορία.
Ο ανεπανάληπτος αγώνας του 1955-1959 ήταν η τελευταία εξέγερση στον ευρύτερο ελληνικό χώρο. Υποκλινόμαστε στο μεγαλείο όσων με ανιδιοτέλεια πρόσφεραν τη ζωή τους για την ελευθερία της Κύπρου και στεκόμαστε με δέος μπροστά από τα Φυλακισμένα Μνήματα και όπου αλλού έμειναν ανεξίτηλα χαραγμένα τα ονόματά τους: Γρηγόρης Αυξεντίου, Κυριάκος Μάτσης, Μάρκος Δράκος, Ευαγόρας Παλληκαρίδης, Στυλιανός Λένας, Ανδρέας Ζάκος, Ανδρέας Κάρυος, Μιχαλάκης Καραολής, είναι μόνον μερικοί από τους λεβέντες, συνεχιστές μιας ένδοξης διαδρομής, για την οποία είμαστε βαθιά υπερήφανοι.
Κυρίες και Κύριοι,
Δύο και πλέον αιώνες από την Επανάσταση του 1821 και πέραν των επτά δεκαετιών από τον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1955-1959, η ελευθερία ως έννοια και ως αξία, κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι στην πολύπαθη πατρίδα μας. Μέσα στο σύνθετο διεθνές περιβάλλον, αγωνιζόμαστε για να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις απελευθέρωσης και επανένωσης της δικής μας πατρίδας. Είναι μετά από τις δικές μας συγκεκριμένες και στοχευμένες πρωτοβουλίες που ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών προχώρησε σε διορισμό της προσωπικής του απεσταλμένης για να διερευνήσει το έδαφος για επανέναρξη μιας ουσιαστικής διαπραγμάτευσης για επίτευξη συνολικής διευθέτησης στο Κυπριακό.
Με προσήλωση στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο και έχοντας ως αφετηρία μας τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει καταστήσει σαφές προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι έτοιμη να προσέλθει στο τραπέζι του διαλόγου ακόμη και αύριο. Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που εμπερικλείει αυτή η προσπάθεια. Αναγνωρίζουμε ότι για να μπορέσουμε να επιστρέψουμε στον διάλογο, η τουρκική πλευρά οφείλει να ανταποκριθεί, να εγκαταλείψει την αδιάλλακτη στάση της και τις προκλητικές αξιώσεις και να τερματίσει την παράνομη κατοχή.
Κυρίες και Κύριοι,
Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τις αποφράδες εκείνες μέρες του Ιούλη του 1974. Έχουμε χρέος και καθήκον να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια πατρίδα, χωρίς συρματομπλέγματα και διαχωριστικές γραμμές. Χωρίς στρατεύματα και εγγυήσεις. Μια πατρίδα ασφάλειας, ειρήνης και ευημερίας. Μια πατρίδα ενωμένη, στην οποία θα είναι ελεύθεροι, μαζί, να δημιουργήσουν και να προοδεύσουν.
Για αυτό και το μήνυμα των εθνικών μας αγώνων για ενότητα και συμπόρευση, είναι σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ. Ο στόχος για δικαίωση της πατρίδας μας και επανένωση του τόπου μας και του λαού είναι κοινός και απαιτεί ομοψυχία και σύμπλευση.
Οι επέτειοι που τιμούμε σήμερα λειτουργούν ως πυξίδα προσανατολισμού στη δύσκολη πορεία μας. Έχουμε υποχρέωση να αγωνιστούμε για να διατηρήσουμε την ελευθερία που με θυσία και αίμα μας χάρισαν οι πρόγονοί μας. Ο στόχος για την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας δεν είναι σύνθημα. Είναι υπόσχεση ζωής για όλους μας. Μας το υπαγορεύει η Ιστορία μας. Το φωνάζουν οι ήρωές μας. Το χρωστούμε στις επόμενες γενιές.
Χρόνια Πολλά στους απανταχού Έλληνες!